HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, LIỆU CÓ PHẢI “PHIÊN BẢN” KHÁC CỦA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHOÁ?

  Hoạt động trải nghiệm (HĐTN) và hoạt động ngoại khoá (HĐNK) đều là mảng học động giáo dục trong hệ thống giáo dục Việt Nam, gắn với mục tiêu giúp học sinh có sự phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần, trí tuệ,...  liên quan các hoạt động văn hóa - thể thao - giải trí - xã hội,…vậy chúng có những điểm gì giống và khác nhau? Khi cả hai chương trình có sự đan xen kết hợp trong nhà trường hiện nay.

  Hoạt động ngoại khoá (HĐNK) là các hoạt động nằm ngoài chương trình chính khoá, hỗ trợ học sinh xây dựng những kỹ năng sống quan trọng và phát triển năng khiếu, khả năng sáng tạo, phẩm chất, nhân cách, hoạt động này cũng có nhiều hình thức như sinh hoạt câu lạc bộ, các hoạt động tham quan, dã ngoại, các cuộc thi năng khiếu,…

   Nếu yêu thích thể thao, học sinh có thể tham gia các đội tuyển, câu lạc bộ bóng đá, bóng rổ,...Với những bạn có năng khiếu nghệ thuật, các câu lạc bộ nhảy, hát, vẽ hay trổ tài ở các sự kiện, cuộc thi ở trường là một lựa chọn HĐNK phù hợp. Các HĐNK giúp học sinh dần xây dựng sự tự tin, có một môi trường phát triển bản thân với những người bạn cùng sở thích, năng khiếu. Tham gia HĐNK ngoài mang lại những kĩ năng và niềm vui, còn mang đến cho học sinh những cọ xát nhất định về kiến thức đời sống, xã hội và ứng dụng trong thực tế.
 

  Vậy Hoạt động trải nghiệm (HĐTN) thì sao? Đây là một hoạt động giáo dục bắt buộc thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12, với hai chương trình Hoạt động trải nghiệm (cấp tiểu học) và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp (cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông). Từ những điều nhỏ nhất, bình thường nhất xung quanh đời sống học sinh, tại trường học và gia đình hay cuộc sống hàng ngày, HĐTN trang bị cho các em hành trang kĩ năng bước vào cuộc sống.

  Nội dung được xây dựng trên các mối quan hệ của cá nhân học sinh với bản thân, với xã hội, với tự nhiên, với nghề nghiệp và được tổ chức thành  4 mạch hoạt động sau: Hoạt động hướng vào bản thân, Hoạt động hướng đến xã hội, Hoạt động hướng đến tự nhiên và Hoạt động hướng nghiệp. Bên cạnh đó HĐTN được chia làm 4 phương thức: Khám phá; Thể nghiệm, tương tác; Cống hiến; Nghiên cứu.

   Cả hai chương trình HĐTN và HĐNK đều hướng học sinh đến việc phát triển những khía cạnh liên quan đến đời sống, xã hội với mục tiêu giúp học sinh học hỏi, trau dồi những kĩ năng sống cần thiết;  xây dựng phẩm chất, nhân cách và năng lực. Tuy nhiên HĐNK chỉ mang tính bổ trợ, tuỳ theo nhu cầu, khả năng của bản thân các em, HĐTN mang tính định hướng, là một môn học cần thiết dạy cho học sinh từ sinh hoạt hàng ngày, đến tìm hiểu về nghề nghiệp, trách nhiệm với xã hội,...  HĐTN không nhất thiết phải có quy mô lớn, cần nhiều nguồn lực như HĐNK, thậm chí với buổi sinh hoạt, hoạt động nhỏ có thể cung cấp kiến thức, kỹ năng một cách hiệu quả cho học sinh. Nhưng không thể phủ nhận sự liên kết giữa hai hoạt động này, tuỳ theo điều kiện và nhu cầu của nhà trường, học sinh, phụ huynh, nên có sự đan xen giữa hai chương trình nhằm đưa ra những hoạt động phù hợp, hiệu quả và ý nghĩa.

     Đây là một số gợi ý thú vị đối với HĐTN cho học sinh:

   Sân khấu tương tác. Hoạt động này thúc đẩy học sinh đưa ra quan điểm, suy nghĩ và phương án xử lí tình huống, giúp củng cố kĩ năng phát hiện vấn đề, kĩ năng phân tích vấn đề, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề,... 

   Hoạt động giao lưu. Học sinh được tiếp xúc, trò chuyện và trao đổi thông tin với những nhân vật điển hình trong các lĩnh vực hoạt động nào đó. Qua đó, giúp các em có tình cảm và thái độ phù hợp, có được những lời khuyên đúng đắn để vươn lên trong học tập, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách.

    Hoạt động cộng đồng. Các hoạt động đơn giản như giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp, tái chế,... giúp học sinh hiểu thêm về ý thức cộng đồng, xã hội. 

    Tham quan, dã ngoại. Học sinh trực tiếp tìm hiểu, khám phá về một địa danh, di tích lịch sử nào đó giúp các em mở mang kiến thức và trải nghiệm, bên cạnh đó đây là một hình thức tốt để gắn kết tập thể, cộng đồng.

    Tổ chức sân chơi. Học sinh có thể thể hiện quan điểm, suy nghĩ của bản thân, đây cũng là hoạt động gây hứng thú, hấp dẫn và dễ truyền tải kiến thức và vẫn mang bầu không khí vui vẻ, sôi nổi.

Nguồn: Tổng hợp