Điểm mới trong Sách giáo khoa Chương trình GDPT 2018 và hướng sử dụng hiệu quả

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hướng tới môi trường học tập và rèn luyện giúp học sinh phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh một cách hài hoà về thể chất và tinh thần, xây dựng tinh thần tích cực học tập, chủ động tìm tòi và khám phá những phương pháp học tập tích cực để hoàn thiện kiến thức và kỹ năng nền tảng, có nhận thức về hướng nghiệp bản thân và tạo hành trang học tập suốt đời. 

Thầy giáo Nguyễn Văn Lượng - Hiệu trưởng Trường THCS Thanh Sơn (huyện Kiến Thụy, Hải Phòng) đã có những chia sẻ về sử dụng hiệu quả SGK Chương trình GDPT 2018.

Đến nay, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đã triển khai giảng dạy ở các trường phổ thông được một nửa chặng đường. Bên cạnh định hướng cân bằng giữa tiếp thu tri thức và rèn luyện kỹ năng, học sinh được trau dồi và phát triển những năng lực, phẩm chất cần thiết để trở thành công dân có trách nhiệm với xã hội, người lao động có văn hoá, sáng tạo, cần cù, không ngừng đổi mới cá nhân và có trách nhiệm với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới.

Điểm mới trong sách giáo khoa 2018

Không giống như chương trình hiện hành, sách giáo khoa trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 (gọi tắt sách giáo khoa 2018) bao gồm nhiều bộ sách khác nhau và là học liệu chủ yếu trong quá trình dạy và học trên lớp. Một điểm quan trọng là cấu trúc và nội dung sách giáo khoa cũng có nhiều đổi mới so với sách giáo khoa hiện hành.Thay vì biên soạn theo bài, sách sẽ được biên soạn theo chủ đề, mạch kiến thức, số tiết phụ thuộc nhiều hơn vào giáo viên xác định và tổ chức dạy. 

Từ đó giáo viên có thể có thể ứng dụng sự đổi mới phương pháp và hình thức giảng dạy, khuyến khích học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. Nội dung có sự liên kết chặt chẽ giữa kênh hình và kênh chữ đa dạng, thu hút. Các phần câu hỏi tình huống/ nhiệm vụ học tập tạo điều kiện để học sinh khám phá, vận dụng, thể hiện kiến thức đã học. Trên cơ sở đó, giáo viên và học sinh cần có sự vận dụng để đáp ứng được yêu cầu cần đạt về mặt tri thức và phẩm chất theo yêu cầu của chương trình. 

Giáo viên sử dụng sách giáo khoa 2018 thế nào?

Số tiết trong mỗi chủ đề/bài học là gợi ý, tốc độ thực hiện chương trình ở từng giao đoạn phụ thuộc tuỳ các trường và sự phân bổ của thầy cô. Vì vậy, giáo viên cần hiểu rõ chương trình, sách giáo khoa, đặc điểm của học sinh và điều kiện của nhà trường để xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể, phù hợp với đối tượng.

Thời lượng của một chủ đề/bài học trong sách giáo khoa chỉ là dự kiến, giáo viên cần căn cứ vào yêu cầu cần đạt của chương trình, đối tượng học sinh và điều kiện của nhà trường để sắp xếp thời lượng cho mỗi chủ đề và toàn bộ môn học một cách phù hợp và khoa học.

Giáo viên có quyền lựa chọn, tham khảo, sử dụng các học liệu/ thông tin khác để biên soạn, tổ chức dạy học đáp ứng yêu cầu cần đạt của Chương trình môn học và phù hợp với đối tượng học sinh. Đổi từ đặt trọng tâm là sách giáo khoa như nhiều giáo viên thường sử dụng, giáo viên cần căn cứ vào các yêu cầu cần đạt, các năng lực đặc thù của môn học cũng như năng lực, phẩm chất chủ yếu trong Chương trình giáo dục phổ thông. 

Giáo viên có thể áp dụng những phương pháp, trò chơi trong các nhiệm vụ học tập, bên cạnh các câu hỏi, bài tập. Học sinh cần được khuyến khích tham gia vào các hoạt động này một cách tích cực, để phát hiện năng lực bản thân và rèn luyện tinh thần tự học, đam mê trong học tập, sự tự tin khi thể hiện bản thân. 

Bền cạnh đó, giáo viên cũng cần chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá cụ thể mỗi hoạt động trong mỗi chủ đề/bài học và toàn bộ chương trình đối với học sinh để đo lường được sự tiến bộ của học sinh cũng như đánh giá được hiệu quả dạy học và giáo dục.

Để sách giáo khoa là học liệu chính cho học sinh

Để sử dụng sách giáo khoa hiệu quả, học sinh cần nắm rõ các nội dung: Hướng dẫn sử dụng, Cấu trúc các chủ đề và Mục tiêu cần đạt. Bên cạnh đó cần nghe theo sự chỉ dẫn của giáo viên để thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao.

Học sinh sử dụng các thông tin, ngữ liệu, tình huống, hình ảnh,… trong sách giáo khoa để thực hiện học tập cá nhân hoặc học tập hợp tác (cặp đôi, nhóm) để trao đổi, tranh luận và giải quyết được nhiệm vụ học tập dựa trên nội dung cốt lõi là sách giáo khoa 2018.

Với sự linh hoạt, chủ động và sáng tạo mà sách giáo khoa 2018 hướng tới, học sinh được tạo điều kiện khai thác các nguồn thông tin, kiến thức bên ngoài để phù hợp với nhu cầu và năng lực cá nhân và nhằm đáp ứng các yêu cầu cần đạt trong chương trình môn học, như các nguồn cung cấp học liệu, các khoá học, các nền tảng học trên không gian số. 

Theo Báo Giáo dục Việt Nam